مقالات مربوط به شهر زاویه(پست ثابت)

برای مشاهده مقالات مربوط به شهر زاویه روی ادامه مطلب کلیک کنید

دانشمندان، شاعران، نام آوران

از این پس به این موضوع می پردازم...

از نام آوران زاویه می توان به حاج محمد حسن صفایی(تنها) اشاره کرد. وی از تعزیه خوانان به نام و از شاعران فارسی گوی و ترکی گوی در عهد پهلوی اول و دوم به شمار می آید. وی در سال  1268 ش(1308 هـ ق) در زاویه متولد شد و در سال 1352 ش در همان شهر فوت کرد. گویا اصل این خانواده روحانی چنانکه از قول حاج محمد حسن باقی نقل شده از توابع یزد در شهر زواره بوده است. اجداد وی در حدود سال 1200 ش در اثر فقر به کاشان مهاجرت  کرده و کمی بعد به زاویه می آیند و در آنجا مقیم می شوند. پدر محمد حسن ملا زین العابدین گذشته از وجاهت مذهبی، شاعر و عارف بزرگی بوده است و در هنر خوشنویسی و نقاشی چیره دست بوده و گویا خمسه نظامی را خوشنویسی نموده و بر اساس مضون این اثر مشهور تصاویری را نقاشی کرده است.(این اثر امروزه برجای مانده و در اختیار آقای محسن تنها فرزند حاج علی اصغر صفایی تنها است که اکنون در کشور آلمان سکونت دارد) محمد حسن در مورد تولد خود دو بیت شعر سروده است:

هست صفایی ولیک، شهره به خباز بود/زاده زین العابدین، حاج محمد حسن

در غشح هجرتی، هشتم شهر صیام/پای به ملک وجود، بر زده ان ذولفنُن

برای خواندن به ادامه مطلب بروید

مراکز آئینی: امامزاده ها در زاویه

زاویه فاقد امامزاده است اما از مراکز معنوی قابل توجه این شهر مقبره ایست که با عنوان «موسی خاموش» مشهور شده است و گرد این شخص روایات مبهمی و اغراق آمیزی در میان است. از جمله این که گفته می شود وی از پیروان بسیار معتقد امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بوده و در این راه وی در مصیبت امام حسین(ع) به قدری گریه می کرده که امام حسین(ع) به خواب وی می آید و او را به آرامش دعوت می کند و به قول اهالی زاویه امام(ع) به او گفته است: «موسی! خاموش!» از آنجایی که اعتقادات شیعی در ساوه، آوه و نواحی اطراف آن از جمله زاویه سابقه کهنی داشته رشد چنین افراد و نیز روایات در مورد شیفتگان اهل بیت(ع) متحمل بوده است. چنانکه امروزه نیز در مورد باورهای مردم به  امام حسین(ع) می توان این تعلق خاطر را مشاهده کرد. روایت مفصل تر و به لحاظ تاریخی دقیق تری در مورد موسی خاموش وجود دارد که در مجموعه کتاب «چتنه» اثر حاج محمد حسین صفایی نقل شده است. مطابق این روایت شخص اخیر از ایل خاموشلو  بوده که در زمان حکومت اوزون حسن آق قوینلو (فرمانروایی از 872 تا 882 هـ ق) می زیسته که به دلیل تعلقات به مذهب تشیع دوازده امامی تحت تعقیب حکومت قرار می گیرد و به خلجستان ساوه و سپس به زاویه پناهنده می شود و به گوشه نشینی و انزوا می پردازد. بر اساس این روایت نام زوایه از این هنگام بر زاویه نهاده می شود.(صفایی تنها، 1384: 6) این روایت گرچه به اشخاص و دوره تاریخی مشخصی اشاره دارد اما هنگامی که به کشته شدن موسی خاموش توسط یکی از مغولان به نام«ببرک خان» اشاره می شود، اهمیت و دقت تاریخی روایت تا حدی مخدوش می شود. به هر حال کلیت روایت در مورد بی مهری حکومت آق قوینلو درباره تشیع و رواج گسترده این مذهب در میان قبایل ترک موضوعی است که با واقعیات تاریخی این دوره همخوانی دارد با این همه باید در پذیرش جزئیات آن احتیاط کرد. شکی نیست که موسی خاموش شخصیت تاریخی تاثیر گذار و پر اهمیتی در رشد تشیع و حتی تصوف در این شهر بوده است.  

آنچه اکنون از مقبره موسی خاموش برجای مانده بنای کوچک و تازه سازی است و از قرار معلوم بنای خشت و گل آن در طول زمان و با بی توجهی ها رو به ویرانی نهاده است. گفته می شود که مقبره او دارای گنبد و حتی گلدسته بوده با این حال امروزه حتی سنگ قبر اصلی آن سالهاست که مفقود شده است. در محوطه همین مقبره  به تازگی(در سال1383ش) حسینیه ای تاسیس شده که به حسینیه سید الشهدا مسمی شده است

روزنامه

زاویه تا پایان سال 1391 ش فاقد روزنامه محلی یا هرگونه مجلات محلی هفتگی یا ماهانه و غیره بوده است.البته فعالیت هایی از سوی کانون فرهنگی شهید رجایی و کتابخانه ولی عصر(عج) و بسیج این شهر صورت گرفته است.

صدا و سیما

زاویه تا پایان سال 1391 ش فاقد رسانه رادیویی و تلویزیونی بوده و از این نظر تنها از طریق نماینده صدا و سیمای استانی در فرمانداری زرندیه  قادر به انعکاس اخبار و برنامه های محلی است.

ارتباطات شهر زاویه

زاویه در کنار جاده سواره رو قدیم تهران ساوه قرار گرفته است. این جاده آسفالته که دو طرفه است از هنگام ساخت جاده اتوبانی تهران ساوه اهمیت سابق خود را -که زمانی مسیر ارتباطی تهران ساوه بود- تا حد زیادی از دست داده است. با این همه مناسب ترین مسیر ارتباطی ساکنان زاویه به مرکز شهرستان زرندیه یعنی مامونیه است. زاویه نزدیکترین دسترسی به وسیل حمل و نقل دیگر مانند راه آهن در 10کیلومتری یعنی ایستگاه پرندک زرندیه (و به زودی ایستگاه مامونیه 13 کیلومتر) و هواپیمایی فرودگاه امام 50 کیلومتر فاصله دارد.

پزشکان عمومی و متخصص در زاویه

زاویه دارای سه پزشک عمومی و تنها یک مطب دندانپزشکی در سطح شهر است. همچنین داروخانه دکتر علیزاده(شفا) تنها داروخانه زاویه به شمار می رود.

بهداشت و درمان در زاویه

زاویه تا زمان نگارش این سطور فاقد بیمارستان است و اقدامات و خدمات پزشکی تنها از طریق یک مرکز بهداشت که زیر نظر شبکه بهداشت زرندیه و دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی فعالیت می کند، انجام می پذیرد. این مرکز تنها به خدمات بهداشتی ساده و عمل های سرپایی می پردازد و تنها در ساعات اداری(8 تا 14) مشغول به کار هستند و بیماران اضطرای و نیازمند به تخت و تجهیزات به مامونیه در مرکز شهرستان(10کیلومتر) و یا ساوه (45کیلومتر)و اراک در مرکز استان(200کیلومتر) مراجعه می کنند.

نهادهای فرهنگی شهر زاویه

زاویه فاقد کتابخانه عمومی است(منظور کتابخانه هایی است که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد فعالیت می کند) با این همه کتابخانه های کوچک و محدودی در محل مسجد جامع زاویه با عنوان کتابخانه ولی عصر(عج) و نیز در مسجد امام  سجاد (ع) فعالیت می کنند. این کتابخانه های فاقد امکاناتی چون قرائت خانه و بخش مجلات و مکانات سمعی بصری است.

زاویه افزون بر اینکه فاقد مراکزی چون موزه است، فاقد یک مرکز میراث فرهنگی برای مرمت، نگهداری و توسعه آثار تاریخی و بنای های برجای مانده این کهن دیار نیز هست. و اداره میراث فرهنگی که در مامونیه وجود دارد تا کنون هیچ اقدامی در این رابطه انجام نداده است. نبود چاپخانه نیز مشکلاتی است که مانع از تولید آثار مکتوب در این شهر شده است به طوری که مجموعه اشعار پراکنده و نثر شاعر این شهر یعنی محمد حسن صفایی تنها(1268-1352 ش) به صورتی محدود و با امکاناتی بسیار کم گردآوری شده و تنها چند نسخه محدود از آن تکثیر شده است.

کانون فرهنگی شهید رجایی مسجد امام سجاد (ع) در سال 1386 و کانون فرهنگی هنری مسجد جامع زاویه با نام شهدای زاویه در سال 1388 ش تاسیس شده و از مراکز فرهنگی این شهر به شمار می رود. همچنین باید به مرکز دارالقرآن الکریم امام علی(ع) اشاره کرد که در سال 1379 تاسیس گردیده است.

این شهر دارای جلسه های قرآن متعددی است که در پنجشنبه شب ها و در ماه مبارک رمضان هر شب برگزار میشود از جمله این جلسات میتوان به مکتب امام صادق(ع) ، مکتب الرسول(ص) ، مکتب الانصار مهدی(عج) و مکتب امام حسن مجتبی(ع) اشاره کرد که فقط ویژه برادران است.

جلساتی قرآنی ویژه خواهران نیز هست که در مکان هایی مثل حسینیه سیدالشهدا (ع)(جنب مرقد مطهرموسی خاموش که روزهای سه شنبه و چهارشنبه ساعت 9:30 صبح برگزار میشود) ، حسینیه حضرت ابوالفضل(ع)و دارالقرآن امام علی (ع) اشاره کرد.

خدمات در زاویه

شهر زاویه فاقد پایانه اتوبوس، مینی بوس و تاکسیرانی است. این شهر  فاقد میادین میوه و تره بار است. همچنین خدمات شهری مانند هتل، مسافرخانه در این شهر دست کم تا پایان سال 1391 ش برپا نشده است. شهرداری زاویه چند سالی است که به ایجاد یک مرکز آتش نشانی اقدام نموده ولی ساختمان آن هنوز کامل نشده است و در مجموع شهر دارای دو آرامستان است که یکی به اهل قبور و دیگری به گلزار شهدا مشهور است. در این شهر سه پارک عمومی با نام فاطمیه و شاهد و ورزشی جوانان وجود دارد. در حال حاضر شهر فاقد حمام عمومی بوده گرچه در کنار مسجد جامع سرویش بهداشتی و حمامی مربوط به مسجد در حال ساخت است.

زاویه دارای دو مجموعه ورزشی است. مجموعه شهدای زاویه تنها دارای یک سالن چند منظوره جهت فوتبال داخل سالن است و البته زمین چمن این مجموعه تاکنون آماده بهره برداری نشده است(به قول دوستان هر 22 بهمن کلنگ میخورد البته در ده فجر 91 در هیچ کجای زاویه هیچ کلنگی به زمین نخورد).

همچنین شهرداری اقدام به تاسیس یک سالن ورزشی نموده که عمدتا رشته های کشتی و کیک بوسینگ ، والیبال و فوتسال ویژه نونهالان در آن انجام می شود. با این همه زاویه فاقد اداره تربیت بدنی است و کمبودهای موجود در زمینه امکانات ورزشی عمدتا از این جهت است.

این شهر به لحاظ امکانات شهری از داشتن جایگاه پمپ بنزین، پمپ گاز(سی ان جی) محروم بوده و اهالی جهت این امر باید به مامونیه( 10 کیلومتر)،پرندک(10کیلومتر)، روستای قاسم آباد (7 کیلومتر) و جاهای دیگری بروند....

آثار تاریخی شهر زاویه از استان مرکزی

---

زاویه سابقه شهرنشینی و قدمت پر سابقه ای داشته با این حال آثار تاریخی محدودی در حال حاضر باقی مانده و همین آثار محدود در حال ویرانی است. بنای مسجد جامع زاویه یکی از آثار مهمی است که امروزه اصل بنای آن بر جای مانده است. در حال حاضر این مسجد دارای دو بخش است که یکی بنای قدیمی و دیگر بنای تازه ساز است. ساختمان قدیمی یک بنای آجری که درحال حاضر گنبد کوچکی دارد و فاقد گلدسته است و شکل امروزی آن مستطیلی با عرض بسیار کم در حدود کمتر از ده متر است و طول آن  در حدود 50 -60 متر است. سقف مسجد حدود...  ادامه مطلب را بخوانید...

هنر

زاویه تا سال 1391 فاقد مراکزی هنری و فرهنگی از جمله سینما، خانه نمایش، فرهنگسرا بوده است. گرچه امکانات محدودی از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی(کانون فرهنگی مساجد) و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در زاویه وجود دارد.

مراکز دانشگاهی در زاویه

زاویه تا سال 1391 ش فاقد مراکز دانشگاهی اعم از دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، علمی کاربردی، غیر انتفاعی و حتی شعبات دانشگاه ساوه و زرندیه بوده است.

دانشگاه آمد خبر آن به زودی...

فرهنگ و تعلیم وتربیت

زاویه به لحاظ ایجاد مدارس به سبک نوین و مدرن یکی از مراکز شهر پیشگام به شمار می آید. مدرسه ابتدایی «بَدر» در این شهر در سال 1305 ش تاسیس شده است. گفته می شود که بانی این مدرسه یکی از روحانیون شهر به نام «حاج آقا امام» بوده تلاش بسیاری برای راه اندازی این مرکز آموزشی صورت داده است(بازماندگان وی در زاویه به امامی شهرت دارند)ساختمان این مدرسه در آغاز استیجاری بوده و بر اثر جابجایی های که در محل مدرسه روی داده، ساختمان قدیمی قابل توجهی از آن بر جای نمانده است. به هر حال از گفته های نقل شده از محتوای آموزشی آن چنین بر می آید که کلاس های آن محتوای مدرن و مطابق با سایر مدارس جدید در ایران را داشته و دارای میز و نیمکت و تجهیزات اولیه مدارس جدید را داشته و مانند مدارس دیگر ایران دوره پهلوی شامل دوره ای شش کلاسه می شده است. با این همه به دلیل بافت مذهبی و سنتی شهر تا سالیان طولانی تنها پسران حق تحصیل داشته اند. امروزه مدرسه ابتدایی پسرانه این شهر به شهدای زاویه مشهور است و مدرسه حضرت زینب(س) دبستان ابتدایی دخترانه زاویه است. زاویه امروزه یک مدرسه راهنمایی دخترانه با نام عترت دارد که در سال سال 1352 ش تاسیس شده و یک مدرسه راهنمایی پسرانه به نام اقبال دارد. دبیرستان پسرانه این شهر به نام فردوسی کار خود را از حدود سال 1337 ش آغاز کرده و امروزه نیز به همین نام مشهور است اما ساختمان آن نسبتا جدید است و دبیرستان دخترانه شهر نیز فاطمیه(س)نام دارد.هنرستان کاردانش با نام خوارزمی نیز در این شهر وجود دارد که من دیپلم خود را از این هنرستان گرفته ام. از مراکز آموزشی زاویه می توان به دبیرستان بزرگ سالان  شهدای محراب و هنرستان بزرگسالان ابن سینا اشاره کرد که هردو در مجموعه ساختمانهای دبیرستان فردوسی قرار دارند.

پیش از مدارس جدید زاویه هماند شهرهای دیگر دارای مکتب خانه بوده و همزمان با ایجاد مدارس جدید، مکتب خانه های قدیمی نیز به حیات خود در این شهر ادامه دادند. برای نمونه اهالی از خانمی به نام «سکینه باجی» به عنوان معلم مکتب یاد می کنند. از قرار معلوم این مکتب در خانه خود معلم برگزار می شده است.

اقتصاد و مشاغل

از گذشته نچندان دور کشت عمده در این منطقه غلات، پنبه، چغندر قند، شاهدانه، کرچک و انگور و به صورت مختصر زراعت گندم و جو بوده است. به نظر می رسد که زاویه وضعیت یاد شده را تا حدودی حفظ کرده که عمدتا تحت تاثیر آب و هوای منطقه بوده است. با این حال تحت تاثیر شهرک های صنعتی و تمایل شدید مردم به رفاه شهرنشینی رونق کشاورزی تحت شعاع قرار گرفته است.

دامداری در زاویه به شکل محدود با پرورش گوسفند و گاو و در برخی موارد پرورش بز انجام می شود. در برخی موارد پرورش مرغ و ماکیان نیز انجام می گیرد اما در مقادیر قابل توجهی نیست.

تولیدات زاویه تا چند دهه پیش محدود به گلیم بافی، تولید قالیچه(عمدتا یک ذرع نیم)نخ ریسی، جوراب بافی بود. همچنین زاویه مرکز تولیدات روستایی و عشایری منطقه بود و بازار آن بر اساس این تولیدات و این مبادلات تنظیم شده بود. با توجه به این که زاویه در طول دوره معاصر فاقد بازار و مرکز عمده مبادلات بوده به نظر می رسد که حجم اقتصادی در این شهر به زاویه محدود بوده است. در حال حاضر نیز بازار موجود عمدتا به خدمات محلی می پردازد و حتی برخی نیازهای بومی در شهرهای دیگر برطرف می شود.

شهرک صنعتی زاویه که پدیده اقتصادی نسبتا جدیدی به شمار می رود و نقش مهمی در جایگاه اقتصادی صنعتی در این منطقه دارد. این شهرک با مساحت ۴۰۰ هکتار در سمت شمال جاده قدیم تهران–ساوه در کیلومتر 75 تهران و در ۴6 کیلومتری شهر ساوه در اراضی عمومی منطقه‌ای به نام هاشم‌آباد قرار گرفته است. بخش های ساخت ماشین از جمله اتوبوس و آمبولانس از این دست به شمار می رود و زمینه خوبی برای اشتغال زایی در این شهر است اما در عین حال خود موجب از میان رفتن رونق نسبی کشاورزی نیز شده است و نیروهای بومی را در خدمت خود درآورده است.

غذا و پوشاک در زاویه

در زاویه غذاهای محلی تفاوت چندانی با مناطق دیگر ندارد و شامل انواع آش رشته و دم پختک(به لفظ محلی «دمیگ»گفته می شود) و غذاهای مشهور ایرانی مانند قورمه سبزی، خورشت قیمه، آبگوشت و غیره است.

در گذشته نه چندان دور لباس مردم عادی این منطقه لباس عمومی دوره قاجاریه بوده و زنان با چارقد، دامن بلند، گاهی شلیته و چاقچور و در بیرون همراه با چادر و مردان نیز با کلاه نمدی یا بافتنی، کفش های گیوه، تنبان های گشاد از پارچه های مختلف می پوشیدند و به طور کلی ویژگی و مشخصه ای متمایز از مناطق دیگر برای پوشاک این منطقه گزارشی در دست نیست.

تقریحات و بازی ها در زاویه

تفریحات و بازی های معمول در زاویه کمابیش  همان بازی های مشترک اقوام ایرانی است. از جمله یه قل دو قل(سنگ بازیی)، بازی با قاپ،  قایم باشک، تیله بازی و غیره . اما برخی از آنها گرچه در عمل از بازی های عمومی به شمار می رود اما در عنوان و برخی جزئیات با دیگر مناطق متفاوت است. از جمله بازی «دوق دوق» است که مشابه با الک دولک، بازی مشهور برگزار می شود. گروهی تکه چوبی را با چوب دستی دیگری به دور ترین حد ممکن پرتاب می کنند و حریف باید فاصله اندازه گیری شده را با نفس پیایی با ادای صدای «زووو»تا مبداء زدن چوب طی کنند.

                  

آداب و رسوم و سنن در زاویه

آداب و تشریفات برگزاری عروسی ها در زاویه با قدری تفاوت در نام مراسم و جزئیات آن تقریبا مشابه با دیگر مناطق ایرانی است. از جمله «کوچک قند»، «بیوک قند»، «حنا»، «گَلین چِخَر» و «دوواخ» رسوم عمده و معمول را تشکیل می داده است. هر یک از واژه ها به آداب مختلفی اشاره دارد که در زمان مجزایی برگزار می شد. دو مرحله نخست محتوا و مضمونی همچون شیرینی خوران و مراسم نامزدی اشاره دارد که امروزه در شهرهای بزرگ معمول است. سپس در مراسم حنا بندان معمول بود که به میهمانان آش شله داده شود. در گلین چخر که شب اصلی عروسی  بود، معمولا با دادن چلو به میهمانان انجام می شد و عروس را به خانه داماد می بردند. مرحله نهایی یعنی دوواخ نیز معادل مراسم پاتخت است که در روز بعد از عروسی انجام می گرفت.

از اعتقادات رایج در میان عموم مردم زاویه که تا چندی پیش انجام می شد قربانی کردن و کشتن به ویژه شتر برای دفع بلاهایی است که در شهر به صورت پیاپی روی می داد. برای نمونه روی دادن خشکسالی، کشتن شدن افراد به دنبال هم در مدتی محدود و زلزله و سایر بلاهای طبیعی مردم زاویه را به قربانی کردن جهت دفع آن وا داشته است.

در زاویه مراسم های شب چله با میهمانی و دید و بازدید برگزار می شده است. این شب برای نو عروسان شب ویژه ای بود و خویشان و بستگان با هدایایی نخستین سال زندگی مشترک او را تبریک می گفتند.

همچنین اسفند ماه در زاویه در نگاه مردم شکل ویژه ای داشت که نشان می داد آنها مشتاق طی شدن زمستان بودند و از همان زمان به تدریج به استقبال نوروز می روند. آنها از اینرو ماه اسفند را به چهار بخش تقسیم می کنند. پنج روز نخست «هوت» پنج روز بعدی «پوت» ، ده روزبعدی  اَهمن و ده روز آخر نیز بهمن خوانده می شود.

مراسم عزاداری محرم در زاویه به صورت ویژه برگزار می شود. از آغاز محرم مصیبت خوانی ها و تعزیه هایی در بازسازی حادثه کربلا در میان شهرهای استان مرکزی بسیار مشهور است. سنت برگزاری مراسم عاشورا و دهه محرم سابقه کهنی در این شهر دارد و چنانکه در بخش مذهب زاویه اشاره شد دارای تعزیه خوانان بسیار مشهوری است و گرمی خاصی به مراسم های دهه محرم می دهد. و این مراسمات تا پایان ماه صفر ادامه دارد.

مذهب

در شهر زاویه عموم مردم به دین اسلام و تشیع اثنی عشری اعتقاد دارند و در حال حاضر تنوعی در دین و یا مذهب اهالی دیده نمی شود. با این حال امروزه زاویه به دلیل وجود تعلقات مذهبی و برگزاری مراسم های خاص شیعی، در منطقه به دارالمومنین ملقب و مشهور شده است. یکی از میدانهای مرکزی این شهر که در جوار مسجد جامع است، ملقب به میدان عاشورا، محوطه ای پهن و گشاده است که تعزیه، مراسم سوگواری و مناسبت های مختلف شیعیان در این محله انجام می گیرد و حتی از شهرهای دیگر به خصوص روز عاشورا به این محل می آیند و سابقه طولانی داشته است.

در حال حاضر این شهر از تعزیه خوانان به نام و مشهوری برخوردار است که حتی فعالیت های آنان به خارج از کشور نیز کشیده شده است. از جمله آنان می توان به آقای یحیی تنها اشاره کرد که مصیبت خوانی و تعریه سابقه دیرپایی در خانواده ایشان داشته است. وی در سال 1385 ش به همراهی هیاتی ایرانی از تعزیه خوانان به نام ایرانی برای اجرای مراسم تعزیه به روسیه اعزام شد و در حال حاضر مراسم های زاویه توسط ایشان برگزار می شود.

زبان یا گویش مردم زاویه

امروزه اهالی این شهر به گوشی از زبان ترکی سخن می گویند که تقریبا خصوصیات محلی خود را دارد. گرچه برخی از اهالی به زبان فارسی نیز سخن می گوید که البته به نظر می رسد این افراد سابقه زیادی در این شهر ندارد. گرچه در دوره پهلوی گزارشی  در حدود دهه سی خورشیدی در دست است که می گوید برخی از اهالی زاویه به فارسی سخن می گویند.(نک: لغت نامه دهخدا ذیل واژه زاویه) به هر حال زبان غالب در این شهر ترکی است و دست کم از نام های خاصی که کوهها و چشمه ها و مراسم های این منطقه وجود دارد می توان استنباط کرد که زبان ترکی سابقه زیادی در این منطقه داشته است.

از ضرب المثل های ترکی مشهور می توان به یک نمونه اشاره کرد: ایچریسی خَرخی دیاندور/ چُلی اوزُ مُو زِی

این ضرب المثل در مواردی گفته می شود که دارایی و داشته ای از یک سو موجب آزار و اذیت صاحبش است و از دور و بیرون مایه حسرت و غبطه دیگران باشد.